A couple things about RevStar (and MadoMagi)

Một điều mình thích ở Revue Starlight và Madoka Magica là việc cả hai đều vượt ra khỏi những ý niệm, những hình mẫu phù phiếm thông thường và mỉa mai chính sự rập khuôn của cốt truyện anime thiếu nữ Nhật Bản. Nhưng trước hết thì, tại sao mình lại nói như vậy?

1. Class S

Class S là một thuật ngữ tiếng Nhật đầu thế kỷ 20 dùng để chỉ tình bạn lãng mạn giữa các cô gái. Thuật ngữ này cũng được dùng để chỉ một thể loại tiểu thuyết dành cho cô gái kể những câu chuyện giống nhau, thường tập trung vào các mối quan hệ senpai và kōhai, trong đó bao gồm một cô gái lớn tuổi hơn/có vị trí cao hơn người còn lại [1]. Trong khuôn khổ của tư tưởng thời đó, tất cả những chuyện yêu đương nữ-nữ đều không kéo dài quá thời đi học. Class S cổ xúy cho quan niệm: đồng tính chỉ là một “giai đoạn” sớm nở chóng tàn của tuổi trẻ, là giai đoạn "học hỏi" trước khi kết hôn với nam giới. Mãi đến sau này kể cả khi Class S đã chết đi, nó vẫn ảnh hưởng và bám rễ sâu vào thể loại yuri, khiến chúng kế thừa cả phong cách lẫn motif kết thúc dang dở (chuyển nhà, tai nạn, đột tử,…) từ Class S. Mặc dù chìm đã chìm vào quên lãng, Class S vẫn phần nào giải thích cho ta hiểu thái độ nửa cởi mở nửa bảo thủ trong xã hội mà thể loại yuri đã phải luôn luồn lách để tồn tại.

2. Đoàn kịch Takarazuka Revue

Ngược lại với nhà hát Kabuki truyền thống nơi chỉ sử dụng những diễn viên nam, Takarazuka chỉ có các diễn viên nữ. Những người biểu diễn Takarazuka được gọi là Takarasiennes. Những vở diễn tại đây đều có đa dạng vai nam và nữ, với các nữ diễn viên đóng vai nam được gọi là Otokoyaku và các nữ diễn viên đóng vai nữ được gọi là Musumeyaku [2]. Takarazuka đào tạo ra những nữ diễn viên đóng vai nam với sức thu hút chẳng thua gì nam giới, nhưng đoàn kịch lại tỏ ra e dè và né tránh đề cập đến đồng tính nữ. Họ luôn nhấn mạnh rằng otokoyaku là những phụ nữ bình thường và cấm đoán các otokoyaku thể hiện tình cảm thân mật quá mức trên sân khấu, thậm chí còn né tránh những câu chuyện liên quan đến đồng tính nữ trong các tác phẩm của mình. Và với sự liên hệ ngay từ chính cái tên của mình, Revue Starlight đã gợi nhắc đến đoàn kịch Takarazuka và cả Class S ở kết thúc của vở kịch Starlight trong phim: Hai con người có tên Claire và Flora muốn đến bên nhau nhưng rốt cuộc mãi mãi bị chia lìa. Đó là bi kịch phủ bóng lên toàn bộ tác phẩm.

---

Quay lại vấn đề chính, chính sự vừa dung dưỡng vừa đe dọa đối với đồng tính luyến ái của Nhật Bản nói riêng và cả thế giới nói chung đã hình thành và phổ biến nên một trope có tên là “Bury Your Gays”: là khi một nhân vật queer trong câu chuyện, bằng một cách nào đó chết đi (bằng một cách buồn thảm, anh dũng hoặc một cách lãng xẹt). Tình yêu đồng tính (dù chỉ là hint) được đưa lên màn ảnh đã là một điều khó khăn rồi, nhưng bước kế tiếp mà Revue Starlight và Madoka Magica muốn thực hiện là phải để cả hai người trong cuộc đến được với nhau.

Kết thúc có hậu cuối Revue Starlight khi Claire và Flora, cũng chính là Hikari và Karen nắm tay nhau hạnh phúc là một món quà dành tặng cho thể loại yuri. Sự phản kháng của RevStar nằm ngay trong việc trình bày thứ stereotype lỗi thời kia, bác bỏ nó và đưa ra một kết quả tích cực, một cái kết viên mãn cho các nhân vật và cho cả người xem. Qua đó, RevStar khuyến khích việc đánh giá lại những bi kịch mà trước đây mình từng vô tình yêu thích; Rất có thể những tác phẩm đi trước đã làm nên một hình mẫu, tượng đài, nhưng không có nghĩa rằng vì thế mà ta cứ phải đi theo một lối mòn nhất định.

Còn đối với Madoka Magica, thay vì bị hành hạ khổ sở bởi câu chuyện (doomed by the narrative) và rồi dùng chính năng lực của mình để khiến cho câu chuyện đi theo đúng hướng, đi tới Happy Ending như Revue Starlight, Madoka Magica lại chọn một hướng đi khác táo bạo hơn. Homura, người từ lâu đã bị hành hạ bởi Kyubey, bởi câu chuyện, các nhà biên kịch và các khán giả trong suốt cả series, nay đã có cơ hội để trở thành Ác Ma, một thực thể có quyền năng tương đương với câu chuyện. Homura tự hiểu rằng cho dù mình có được Madokami cứu rỗi thì kết cục dù sớm hay muộn đều sẽ rơi vào guồng quay sầu bi, nên cô đã chủ động thay thế câu chuyện, “bảo vệ” và “cứu rỗi” Madoka bằng cách tạo ra một chiều không gian khác, giam giữ và nhốt ép các nhân vật như một câu chuyện (narrative) thứ hai.

Tình yêu không chỉ là ngọn lửa làm tan đi cái giá lạnh trong tim, nó còn có thể bừng sáng tựa mặt trời, chiếu xuyên qua tất cả: từ những giáo điều lỗi thời đã ăn sâu vào tiềm thức, những lối mòn cũ kĩ và cả những thứ đang giam hãm, trói buộc ta trong những khuôn khổ chật hẹp.

"Something that you have no chance of ever understanding, Incubator. It is the pinnacle of all human emotion. More passionate than hope, far deeper than despair: Love."

(Tht ra cái này cx k chắc nx tại lần cuối xem movie Rebellion là từ cả năm trước rồi =))))
[1]: https://en.wikipedia.org/wiki/Class_S_(culture)
[2]: https://kilala.vn/emagazine/takarazuka-revue-noi-phu-nu-lam-chu-san-khau.html
Và nhiều nguồn khác:
https://xtramagazine.com/travel/kabuki-to-takarazuka-the-queer-history-of-tokyos-theatres-68250
https://www.pridereads.co.uk/bury-your-gays-trope
Và slightly & heavy inspired từ nhiều bài viết khác.